De ziekte van Cushing (PPID) en hoefbevangenheid.
De ziekte van Cushing, tegenwoordig Pitiutary Pars Intermedia Disfunction(PPID) genaamd is een hormonale ziekte bij het paard. Om de lastige naam te verklaren: Pituitary glands zijn de hypothalamus en de hypofyseklier,ze liggen aan de basis van de
hersenen. Pars intermedia is het midelste deel van de hypofyse en Disfunction wil alleen maar zeggen dat het betreffende deel van de hypofyse niet goed functioneert.
Wat gebeurt er bij de ziekte van Cushing?
De zenuwen in de hypothalamus maken een stof aan, de dopamine. Deze stof is heel belangrijk als het gaat om het regelen en afgeven van bepaalde hormonen door het Pars intermedia van de hypofyse.
Als het paard of de pony ouder wordt, gaan de zenuwen in de hypothalamus soms verloren en krijgt het Pars intermedia geen dopamine meer aangeboden.
Hierdoor raakt de hele hormonale balans van het paard in de war en ontstaan de ziekteverschijnselen.
Wat zie je dan aan het paard?
1.Hoefbevangenheid.
Een veel voorkomend probleem als gevolg van een sluimerende PPID. Dikwijls zijn duidelijke groeiringen in de hoeven te zien.
Normaal zijn in de hoef het hoefbeen en de hoornwand stevig met elkaar verbonden door de hoeflamellen. Dit is zeer kwetsbaar weefsel dat makkelijk kan beschadigen.
Bij hoefbevangenheid raken de hoeflamellen ontstoken, dit is uiterst pijnlijk.
De paarden proberen hun gewicht zoveel mogelijk naar achter te verplaatsen om de meest pijnlijke voeten, de voorvoeten, te ontlasten.
Ze moeten dan de achterhand ver onder de massa brengen. Ze lopen op eieren,trippelen of willen alleen nog maar liggen.
Zijn de paarden meerdere keren bevangen geweest dan kunnen de lamellen definitief loslaten en heeft het hoefbeen kans om te kantelen.
De punt van het hoefbeen zakt naar beneden en drukt op de zool. In ernstige gevallen komt de punt van het hoefbeen door de zool heen.
Euthanasie is dan de enige juiste weg.
Belangrijk: neigt uw paard naar hoefbevangenheid laat dan op PPID controleren.
2.Verandering van de vacht.
Dit is het meest betrouwbare verschijnsel van PPID, maar is niet altijd overduidelijk te constateren. Er kunnen geringe veranderingen aan de vacht zijn tot een lange, krullerige en volle vacht. Deze blijft ook in de zomer gedeeltelijk aanwezig.
3.Verandering van de lichaamsbouw.
Er treedt spierverlies op waardoor een hangbuik ontstaat Het paard gaat er slecht uitzien.Er ontstaat vetstapeling boven de ogen, de steeds duidelijker wordende koekoeksgaten boven de ogen van oudere paarden zijn juist gevuld.
4.Verminderde prestaties.
Soms maken deze paarden een dodelijk vermoeide indruk, ze zijn sloom en struikelen veel.
Deze dieren hebben snel last van de warmte, zweten snel en overmatig.
Er kan verandering van de eetlust optreden, ze drinken en plassen meer. Het afweersysteem werkt ook niet optimaal waardoor er snel infecties kunnen optreden.
Wat kunt u doen als eigenaar van een PPIDpaard?
Allereerst een bloedonderzoek laten doen om de ziekte vast te stellen.Zorgen dat het paard in een optimale situatie komt door optimaal te voeren, goed te ontwormen, het gebit bij te houden en het paard met gepaste mate te laten werken.
PPID kan tegenwoordig behandeld worden met medicijnen. U geeft het paard in de vorm van tabletten de ontbrekende dopamine. Dit moet elke dag gegeven worden. Resultaat kunt u 6 tot12 weken na het starten van de behandeling verwachten.
Het paard zal de ziekte nooit kwijtraken maar kan heel aardig weer functioneren.
Niet onmiddellijk wanhopen dus als uw paard PPID blijkt te hebben, wel ingrijpen en handelen om het voor uw paard en u zelf weer plezierig te maken.
Paardenziekte
Ditmaal wil ik iets vertellen over besmettelijke paardenziekten. Misschien niet zo'n leuk onderwerp maar wel zeer actueel.Deze ziekten leken voorheen de "ver van mijn bed show", maar worden steeds bedreigender voor de Nederlandse paardenstapel.
Afrikaanse Paardenpest = APP =African Horse Sickness.
Dit is in Nederland zowel een aangifteplichtige als bestrijding plichtige ziekte.Er bestaan verschillende vormen van Paardenpest; de longvorm waarbij het paard het ernstig benauwd krijgt, de hartvorm waarbij ernstige oedeemvorming optreedt bij hals en hoofd en een gemengde vorm.
Paarden worden besmet door de steek van hele kleine mugjes(Culicoides) en vertonen na ongeveer een week de eerste ziekteverschijnselen. De mugjes zuigen bloed op van zieke paarden en infecteren zo het volgende paard.Het ene paard kan het andere paard dus niet besmetten. Ook ezels, muildieren en zebra's zijn gevoelig. Dieren met APP gaan dood. Gelukkig is tot op heden de APP nog niet in Europa vastgesteld, maar de kans op infecties is wel degelijk aanwezig door de vele exportbewegingen.In Z-Afrika bestaat een vaccin tegen APP. Dit mag in Nederland alleen ingezet worden bij noodgevallen.Het vaccin is niet veilig .Op Europees niveau wordt gewerkt aan een beter vaccin maar dat kost veel tijd en geld.
Het West Nijl Virus = WNV
De snelle verspreiding van het WNV over Amerika doet vermoeden dat hetzelfde in Europa kan gebeuren. Op kleine schaal zijn besmettingen geconstateerd in o.a. Frankrijk en Roemenie.Ook mensen zijn gevoelig voor WNV.De ziekte is niet aangifteplichtig en ook niet bestrijdingsplichtig. Dit komt omdat paard en mens zogeheten "dead end hosts" zijn. Dit klinkt wat luguber en ik zal proberen het uit te leggen.
Het virus reservoir blijkt in verschillende vogels en muggen te zitten. Worden paarden geprikt door besmette muggen dan ontwikkelt het virus zich zodanig dat het paard er ziek van wordt maar het paard zelf ontwikkelt te weinig virus om het volgende paard ziek te maken. De besmetting eindigt dus bij het zieke paard. Evenzo gaat het bij de mens en daarom heten ze beiden "dead end hosts".Ziekte verschijnselen: koorts,sloom, koliek en vele vormen van neurologische aandoeningen zoals hersenvliesontsteking en verlamming van slokdarm en achterhand.Er is geen therapie voorhanden. Soms overleven de paarden de infectie, het merendeel moet geeuthanaseerd worden. Insleep van het virus kan makkelijk via vogels en muggen gebeuren.Gelukkig is er wel een heel goed vaccin voorhanden.Steeds meer mensen in Nederland laten hun paard enten tegen het WNV. Het geeft een goede immuniteit maar is behoorlijk duur.
Belangrijk is om muggen te bestrijden rond de stallen. Leg dus absoluut geen vijvers en poelen aan binnen 200 meter van een stal. Door stilstaand water kunnen muggen zich uitstekend vermeerderen. Denk ook aan lekke dakgoten en oude autobanden en bloempotten waar water in blijft staan. Zou WNV in Nederland geconstateerd worden dan is dit van CRUCIAAL belang.
Equine Infectieuze Anaemie = besmettelijke bloedarmoede = EIA.
Deze virusziekte komt wereldwijd voor, is aangifteplichtig maar niet bestrijdingsplichtig.
Bij export moet ook in Nederland een negatieve test op EIA aantoonbaar zijn.Het virus veroorzaakt een levenslange besmetting en aangetaste paarden blijven dus drager. Hier schuilt het gevaar in. Overdracht vindt plaats van paard naar paard door stekende insecten zoals muggen, stalvliegen en dazen. Maar ook door naalden en het toedienen van een infuus of door bloedende wonden.Het paard krijgt koorts,wordt bleek en sloom. De koortsperioden keren regelmatig terug, net als bij malaria bij de mens. Als er stress ontstaat of door andere omstandigheden vermindert de weerstand van een paard met EIA, dan slaat de ziekte weer toe. Het paard wordt een slijter, met oedeem onder de buik, bleke slijmvliezen en op het laatst neurologische verschijnselen.
Door een regelmatig leven, een goede verzorging en voeding kunnen deze paarden een redelijk leven leiden. Je moet je echter ernstig afvragen of je ze in leven moet laten omdat ze wel degelijk een gevaar betekenen voor andere paarden. In Amerika worden deze paarden in aparte bedrijven gehouden. Er is geen therapie en al helemaal geen vaccin voorhanden. Laten we hopen dat al deze ellende wegblijft uit Nederland maar die kans is niet echt groot. Alert zijn dus.
Marriette Zonderland- de Graaff, adviserend dierenarts van het Fjordenpaardenstamboek.